3: Extra groen

Extra groen dat bijdraagt aan klimaatadaptatie, biodiversiteit en/of recreatie voor mensen en dieren.

Wat hebben we bereikt in 2024?

Door het vergroenen van straten en pleinen is de stad natuurvriendelijker en klimaatbestendiger. Zie voor concrete voorbeelden de MGP-rapportage als onderdeel van het Duurzaamheidsverslag in de bijlage van deze Jaarstukken. We plantten meer bomen in de stad en we hebben 6.000 bomen uitgedeeld aan bewoners. We hebben belangrijke stappen gezet bij icoonprojecten en recreatiegebieden als Natuurgebied Zuilen, Rondje Stadseiland en Kromme Rijn Linie Landschap. Het vergroenen gaat wel minder snel dan onze doelstelling is.

Nieuwe activiteiten in 2024

Deze activiteiten hebben we uitgevoerd zoals in de Programmabegroting 2024 opgenomen

•   Uitvoeringsprogramma Speelruimtebeleid: er is een uitvoeringsprogramma voor vier jaar opgesteld. Afgelopen jaar zijn het Tolsteegplantsoen, het Lodewijk Napoleonplantsoen (voetbalkooi) en diverse speelvoorzieningen aangepakt en verbeterd. Er is minder budget uitgegeven dan er beschikbaar was omdat het programma in opbouw is, dit geld zetten we de komende jaren alsnog in op de meest urgente plekken.
•  Meer bomen in de stad: samen met Meer Bomen Nu Utrecht zijn ruim 6000 bomen uitgedeeld. Ook plantten we samen met scholen bomen op schoolpleinen, realiseerden we twee tiny forests en was er een boomplantdag en een bomenbal in het stationsgebied met 60 bomen.  
• Vergroening op alle schaalniveaus: we hebben het uitvoeringsprogramma Rondje Stadseiland vastgesteld (brief 8 oktober 2024 ) en de raad heeft de startnotitie Natuurgebied Zuilen vastgesteld (Raadsvoorstel 26 september 2024 ). De Laan van Puntenburg is als eerste deel van de Moreelse Tuinen vergroend. Ook behaalde de visdeurbel recordcijfers, lanceerden we Luistervink, ondertekenden we het manifest Stop Ecocide en het Berlin Urban Nature Pact, én sloten we een samenwerking met stichting Struikroven en Trees For All. 

•  Recreatie: het ontwikkelperspectief en uitvoeringsagenda Kromme Rijn Linie Landschap zijn in concept opgeleverd (Groen Groeit Mee voorbeeldgebied), er is gestart met Noorderpark en Hollandse IJssel. Door de provincie is de subsidie Transitie landelijk gebied toegekend voor procesmanagement.
• Contract dierenhulporganisaties: vanaf 1 november 2024 is er een nieuw contract met de Dierenbescherming afgesloten voor het vervoer en de opvang van hulpbehoevende wilde- en gehouden dieren gedurende 4 jaar. 

Deze activiteiten hebben we afwijkend of anders gerealiseerd dan opgenomen in de Programmabegroting 2024

• 6-jaarlijkse klimaatstresstesten en opstellen omgevingsregels: de landelijke doorrekeningen op bovenregionale stresstesten zijn vertraagd. We zijn afhankelijk van deze doorrekeningen voor het uitvoeren van de eigen klimaatstresstesten. Het opstellen van omgevingsplanregels klimaatadaptatie vraagt meer tijd dan gedacht.  
•  Uitvoeringsprogramma Stadswater: de Beleidsnota stadswater is later (in november 2024) dan eerder gepland vastgesteld door de raad. Het uitvoeringsprogramma van de beleidsnota loopt via de programma’s waar de ambities zijn belegd. 

• We hebben bijgedragen aan het Rekenkamerrapport ‘Vergroening, van droom naar daad’ en we hebben naar aanleiding van het rapport een Plan van Aanpak geschreven (Raadsbrief 13 november 2024 ) 
• We hebben een pilot opgezet in samenwerking met de dierenvoedselbank, waarbij eigenaren hun hond of kat kosteloos kunnen laten castreren, steriliseren en chippen.

Activiteiten die we conform de programmabegroting 2024 niet meer zouden doen in 2024  

Activiteiten die we in lijn met de programmabegroting 2024 hebben beëindigd in 2024

• We hebben conform de bezuinigingen in het MPR 2024 geen bijdrage geleverd aan het integrale project Welgelegen.  

Deze activiteiten hebben we afwijkend of anders gerealiseerd dan opgenomen in de Programmabegroting 2024

Niet van toepassing

Activiteiten die we zouden blijven doen in 2024

Deze activiteiten hebben we uitgevoerd zoals in de Programmabegroting 2024 opgenomen

•  Benutten kansen voor o.a. groen, bomen, klimaatadaptatie in gebiedsontwikkeling: We werkten aan de Groene Schaalsprong door groen te integreren in beleid en stedelijke ontwikkeling, extra groen toe te voegen in diverse gebieden en samen te werken met regionale partners voor natuurontwikkeling. Daarnaast zijn belangrijke stappen gezet met initiatieven zoals de Groene Verantwoordingsdag, de beleidsregel Herplant naar Waarde, het goedgekeurde Soorten Management Plan, en het internationale Future Green City World Congress (Raadsbrief 28 maart 2024 ). 

•  Recreatievoorzieningen: de toekomstvisie en gebiedspaspoorten tot 2040 zijn vastgesteld voor de gebieden van Stichtse Groenlanden. Ook is er een nieuwe beheerovereenkomst Recreatie om de Stad 2024-2027 vastgesteld (Raadsbrief 9 juli 2024 ) waardoor is gegarandeerd dat ontwikkelgelden voor verschillende natuur recreatiegebieden ook na 2024 beschikbaar zijn. 

•  Participeren in projecten waar kansen zijn: het principe van ‘Groen, tenzij’ wordt in steeds meer gevallen toegepast maar wel in minder gevallen dan we zouden willen. Daarnaast, de ruimte voor extra groen wordt beperkt door de ruimte die andere, noodzakelijke functies (rijbaan, stoepen, parkeerstrook) vergen. Door participatie van bewoners bij plannen van de gemeente kan het ook zijn dat er minder groen komt dan gepland.

•  Dierenhulporganisaties: met het afsluiten van het nieuwe contract voor dierenhulp is de continuïteit van zorg aan hulpbehoevende dieren weer gewaarborgd. 

•  Online pagina vergroeningen: er is een inspiratiepagina (link ) met voorbeelden van hoe je kan vergroenen of fietsparkeren kan toevoegen op de website van de gemeente gezet. Er zijn een aantal initiatieven binnengekomen, deze zijn beoordeeld door het IF op compleetheid en worden opgepakt. 

Deze activiteiten hebben we afwijkend of anders gerealiseerd dan opgenomen in de Programmabegroting 2024

• Lobby-inspanningen hebben geleid tot o.a de uitvoering van het Europese project Urban Releaf, dat in 3 versteende wijken (Ondiep-Zuilen, Kanaleneiland en Rivierenwijk) door ‘citizens science’ met bewoners hittestress in kaart brengt. 

In onderstaande tabel zijn de verschillen in de baten, lasten en reserves tussen de realisatie en actuele begroting 2024 toegelicht.