Huisvesting
Voldoende passende en betaalbare huisvesting voor alle bewoners en woningzoekenden.
Wat hebben we bereikt in 2024?
In het afgelopen jaar hebben we een behoorlijk aantal stappen gezet in de overgang van woningmarkt naar volkshuisvesting door als gemeente meer regie te voeren om Utrecht betaalbaarder en leefbaarder te maken. Desondanks blijft de woningnood hoog. De realiteit is dat de schaarste aan woonruimte – ondanks alle inspanningen – alleen maar groter wordt. Het is het afgelopen jaar niet gelukt om de schaarste substantieel terug te dringen. We moeten scherpere keuzes maken om de woningvoorraad kwantitatief en kwalitatief te laten groeien en zo goed mogelijk te benutten en te behouden. We hebben het afgelopen jaar gewerkt aan het voorbereiden van die keuzes.
Beleidskader
Deze doelstelling komt voort uit onderstaande beleidsdocumenten
Beleidsdocument | Vastgesteld | Toelichting |
|---|
2021 | Strategische visie voor de stad voor de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving. | |
2019 | Overkoepelende visie op het woonbeleid in de gemeente Utrecht. | |
2022 | Actieplan om prijs en kwaliteit langjarig te borgen bij de bouw van nieuwe middenhuurwoningen. | |
2021 | Actieplan om het woningaanbod in het betaalbare | |
2021 | Actieplan om meer ruimte te bieden aan bewonersinitiatieven en mensen die duurzaam betaalbaar willen wonen, door de coöperatieve woningsector een volwaardige positie te geven. | |
Plan van Aanpak huisvesting en ondersteuning kwetsbare groepen | 2019 | Plan van aanpak om urgente kwetsbare doelgroepen binnen korte termijn een passende woonruimte en passende ondersteuning aan te bieden. |
2024 | Omdat nieuwbouw tijd vraagt en omdat de woningnood hoog is, is de urgentie om de bestaande voorraad te blijven reguleren hoog. Dit doet Utrecht met de huisvestingsverordening op basis van de Huisvestingswet 2014. | |
2023 | Een actieplan om het aanbod studentenhuisvesting, met de nadruk op onzelfstandige eenheden, te vergroten. | |
2023 | Een verordening in om de langdurige leegstand van woonruimten te bestrijden. | |
2024 | Een uitvoeringsprogramma om het aantal sociale woonplekken in Utrecht te vergroten. | |
2024 | Een uitvoeringsprogramma met als doel om de randvoorwaarden te faciliteren zodat wooncoöperaties in Utrecht gerealiseerd kunnen worden. |
Effectindicatoren
Indicator | Nulmeting | Doelstelling 2023 | Realisatie | Doelstelling | Realisatie | Stoplicht | Doelstelling | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aantal vergunde nieuwbouwwoningen | n.v.t. | 3.000 | 3.932 | 3.000 | 2.472 |
| 3.000 | ||
Aantal opleveringen (nieuwbouw en overige toevoegingen) | n.v.t. | 3.000 | 2.156 | 3.000 | 2.048 |
| 3.000 | ||
Maximaal aandeel toewijzingen aan kwetsbare groepen | n.v.t. | 40% | 33% | n.v.t | 29% |
| n.v.t | ||
Verhouding toewijzingen sociale huurwoningen aan kwetsbare groepen en de vraag naar sociale huurwoningen van kwetsbare groepen | n.v.t. | 100% | n.v.t | 100% | 74% |
| 100% | ||
Verhouding aantal actieve woningzoekende en aantal toewijzingen (binnen de 70% groep) | 5% | 10% | 4% | 10% | 3% |
| 10% | ||
Activiteiten
Nieuwe activiteiten in 2024
Deze activiteiten hebben we uitgevoerd zoals in de Programmabegroting 2024 opgenomen:
Huisvestingsverordening (‘groeimodel’) is in juli 2024 aangepast . Door de wijzigingen wordt gebruik gemaakt van nieuwe wettelijke instrumenten en voldoen we aan nieuwe wettelijke eisen. Bijvoorbeeld het invoeren van de vergunningsplicht voor betaalbare nieuwbouw koopwoningen.
Een programmateam is opgezet, die conform het Uitvoeringsprogramma realisatie socialehuisvesting , werkt aan de realisatie van zoveel mogelijk permanente of tijdelijke sociale woonplekken. Ook is uitvoering gegeven aan het bevorderen van doorstroming met de voorrangsregel "Van Groot naar Beter hoger in rangorde", buurtvoorrang en de verhuispremie.
- Het afgelopen jaar is in verschillende fasen gewerkt aan de nieuwe Beleidsnota wonen (voorheen: Volkshuisvestelijk programma).
Deze activiteiten hebben we afwijkend of anders gerealiseerd dan opgenomen in de Programmabegroting 2024:
- In de Raadsbrief Verankering woonzorgopgave is aangegeven dat de wettelijke noodzaak voor een woonzorgvisie als zelfstandig document is komen te vervallen. In plaats daarvan wordt de woonzorgopgave onderdeel van de Beleidsnota wonen, de Sociale Visie Utrecht 2040 en de herijking van het Koersdocument leefbare stad en maatschappelijke voorzieningen. Er is daarom in 2024 geen woonzorgvisie vastgesteld.
- Via de Raadsbrief Wet betaalbare huur en Actieplan middenhuur bent u geïnformeerd over het voornemen om het Actieplan Middenhuur niet aan te passen n.a.v. de wet Betaalbare huur, maar om nieuw middenhuurbeleid onderdeel te laten zijn van de aanstaande Beleidsnota wonen.
Activiteiten die we conform de programmabegroting 2024 niet meer zouden doen in 2024
Activiteiten die we in lijn met de programmabegroting 2024 hebben beëindigd in 2024:
Niet van toepassing.
Deze activiteiten hebben we afwijkend of anders gerealiseerd dan opgenomen in de Programmabegroting 2024:
Niet van toepassing.
Activiteiten die we zouden blijven doen in 2024
Deze activiteiten hebben we uitgevoerd zoals in de Programmabegroting 2024 opgenomen:
- We hebben ingespeeld op actuele ontwikkelingen en het wonen in Utrecht gemonitord via de Rapportage Wonen in Utrecht .
We hebben ingezet op het realiseren van meer sociale woonplekken zowel voor kwetsbare en bijzondere doelgroepen als voor reguliere woningzoekenden via het Uitvoeringsprogramma realisatie sociale huisvesting .
We voeren het Actieplan Utrechtse Wooncoöperatie uit, wat heeft geresulteerd in het Uitvoeringsprogramma wooncoöperaties 2024-2028 .
We voeren de Opkoopbescherming uit (zie Raadsbrief Monitoring effecten Opkoopbescherming 2024 ).
Het Actieplan Studentenhuisvesting is uitgevoerd (zie Raadsbrief Voortgang Studentenhuisvesting ).
We voeren de leegstandsverordening uit (zie Raadsbrief Leegstandsaanpak Corporaties en stand van zaken leegstandverordening ).
We voeren de Wet Goed Verhuurderschap uit (zie Raadsbrief goed verhuurderschap en discriminatiemonitor 2024 ).
De regelgeving zelfbewoningsplicht en het antispeculatiebeding voor nieuwbouwwoningen is uitgevoerd.
We hebben gewerkt aan het opleveren en doorontwikkelen van tijdelijk-wonen projecten, zo zijn in 2024 de projecten Pagelaan en Befu-terrein opgeleverd. Een aantal projecten, waarvoor een Specifieke Uitkering is ontvangen, zijn vertraagd om uiteenlopende redenen (zie Raadsbrief Halfjaarlijkse voortgangsrapportage Realisatie sociale huisvesting 3e en 4e kwartaal 2024).
Er heeft gebiedsadvisering plaatsgevonden om te komen tot meer gemengde wijken.
Er is gewerkt aan het huisvesten van bijzondere en kwetsbare doelgroepen via het programma (T)huis voor Iedereen.
Het beleid uit de Huisvestingsverordening is uitgevoerd. 
We voeren de Samenwerkingsafspraken Utrecht 2023-2026 (prestatieafspraken) uit.
Deze activiteiten hebben we afwijkend of anders gerealiseerd dan opgenomen in de
Programmabegroting 2024
Er is via verschillende instrumenten (zelfbewoningsplicht, anti-speculatiebeding, opkoopbescherming, nieuwe betaalbaarheidsgrens en de in 2024 ingevoerde vergunningsplicht) invulling gegeven aan de uitvoering van het Actieplan Betaalbare koopwoningen. Vanwege de beperkte impact van het direct financieel ondersteunen van betaalbare koop, hebben wij de inzet van het fonds betaalbare koop verbreed met de inzet op wooncoöperaties (zie Raadsbrief Betaalbaar wonen en inzet fonds betaalbare koop ).
Financiën 3: Huisvesting
x € 1.000 | ||||||||
Omschrijving | Actuele begroting 2023 | Realisatie 2023 | Nominale begroting 2024 | Actuele begroting 2024 | Realisatie 2024 | Verschil actueel/ realisatie | Actuele begroting 2025 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten | 716 | 519 | 178 | 12.674 | 3.242 | -9.431 | 4.156 | |
Lasten | 6.156 | 6.306 | 5.936 | 20.022 | 10.161 | 9.861 | 10.791 | |
Totaal | -5.440 | -5.787 | -5.758 | -7.348 | -6.919 | 429 | -6.635 | |
Onttrekking reserves | 300 | 300 | 0 | 993 | 993 | 0 | 100 | |
Toevoeging reserves | 0 | 0 | 0 | 3.272 | 3.272 | 0 | 0 | |
Saldo Onttrekking en Toevoeging reserves | 300 | 300 | 0 | -2.279 | -2.279 | 0 | 100 | |
Totaal | -5.140 | -5.487 | -5.758 | -9.628 | -9.198 | 429 | -6.535 | |
In onderstaande tabel zijn de verschillen in de baten, lasten en reserves tussen de realisatie en actuele begroting 2024 toegelicht.
x € 1.000 | ||
Toelichting verschillen | Bedrag | I/S |
|---|---|---|
Baten | -9.431 | |
Door vertraging van tijdelijk-wonen projecten (Tussen de Rails en Wetering Zuid) zijn de gerealiseerde baten uit de Specifieke Uitkering voor de realisatie van tijdelijke woningen lager dan begroot. | -8.876 | I |
Lagere baten voor de Specifieke Uitkering voor huisvesting van kwetsbare doelgroepen omdat deze baten binnen doelstelling 3 zijn begroot, maar zijn gerealiseerd in het project. | -1.000 | I |
Per saldo zijn de overige baten hoger dan begroot, met name door meer ontvangen subsidies (0,3 miljoen euro). | 445 | I |
Lasten | 9.861 | |
Zoals reeds bij de baten toegelicht, is een aantal tijdelijk-wonen projecten vertraagd. Hierdoor zijn ook de corresponderende lasten voor deze Specifieke Uitkering lager dan begroot. | 8.876 | I |
Zoals reeds bij de baten toegelicht heeft dit verschil met de begroting betrekking op de Specifieke Uitkering voor huisvesting van kwetsbare doelgroepen. Hierdoor zijn ook de corresponderende lasten lager dan begroot. | 1.000 | I |
Hogere overige lasten dan begroot. | -15 | I |