Voortdurende onzekerheden inkomsten Rijk
De onzekerheden ten aanzien van de inkomsten uit het gemeentefonds blijven bestaan. Er is nog geen sprake van een reële bekostiging voor de uitvoering van onze taken. Hierdoor staat het financiële beeld van Utrecht onder druk.
Flexibiliteit begroting
Om toch een sluitend financieel beeld te realiseren is in de Voorjaarsnota 2024 een omvangrijk pakket aan financiële bijsturingen (waaronder inzet van reserves) en bezuinigingen opgenomen. Door deze maatregelen vermindert de flexibiliteit van de begroting om bij te kunnen sturen bij tegenvallers. Zowel in het lopende jaar als structureel, waarbij rekening moet worden gehouden met de invoeringsperiode voor het realiseren van besparingen.
Beoordeling financiële positie
De financiële positie van gemeente Utrecht moet in samenhang met deze ontwikkeling worden gezien. Kengetallen netto schuldquote, grondexploitatie en structurele exploitatieruimte kunnen als minst risicovol worden gecategoriseerd en deze cijfers zijn stabiel. De solvabiliteit is neutraal, maar laat een dalende trend zien en de belastingcapaciteit woonlasten meerpersoonshuishoudens laat zien dat de inwoner van gemeente Utrecht hogere woonlasten heeft dan de gemiddelde Nederlander. Daardoor is de ruimte beperkt om in de toekomst extra belastingen te genereren, mocht dat noodzakelijk blijken.
Veranderingen in de Algemene reserve
In 2024 is een bedrag van 30,5 miljoen euro aan de algemene reserve toegevoegd en een bedrag van 8,3 miljoen euro aan de algemene reserve onttrokken. Per saldo is dus ruim 22 miljoen euro aan de algemene reserve toegevoegd. Het grootste gedeelte van de toevoeging komt voort uit een onttrekking van 203 miljoen euro aan de activareserve, waarvan conform besluitvorming bij de Voorjaarsnota 2024 53 miljoen euro is toegevoegd aan de algemene reserves en diverse bestemmingsreserves en het restant (ruim 149 miljoen euro) ter dekking van verwachte tekorten in 2024 en 2025. Het merendeel van deze toevoeging is bij de voorjaarsnota voorzien. De toename van de algemene reserve leidt in het jaarverslag over 2024 tot een toename van de beschikbare weerstandscapaciteit.
Tegelijkertijd is ook ons financiële risicoprofiel toegenomen. De belangrijkste wijzigingen zijn:
- Nieuw risico in de top 10 rondom netcongestie. De belasting van het elektriciteitsnetwerk in Utrecht nadert een kritische grens. Momenteel is er al een wachtlijst voor stoormaansluitingen voor grootgebruikers. De kans bestaat dat de netbeheerder ook de netbeheerder ook een aansluitstop voor kleingebruikers afkondigt. Dit heeft financiële gevolgen voor de gemeente.
- Er is een risico dat een deel van de bezuinigingsmaatregelen later wordt gerealiseerd dan begroot. Het gaat dan om: Hervormingen Sociaal domein, Bezuinigingen Voorjaarsnota 2024 en hervormingsbezuinigingen.
- Daarnaast is een risico afgevallen na een gerechtelijk uitspraak. Het gaat om het ‘Geheim risico met betrekking tot het programma aantrekkelijke en groene leefomgeving’. Dit risico had een beslag van 15,6 mln euro op de benodigde weerstandscapaciteit.